Ağızda çeşitli sebeplerle ( çürük, dişeti hastalığı vb. ) dişlerin kaybedilmesi sonucu bozulmuş olan estetik, konuşma ve çiğneme fonksiyonunun biouyumlu materyallerle yeniden sağlanması işlemine protez adı verilir.
Genel olarak diş kayıpları, çürük ve dişeti hastalıklarının tedavi edilmemesi sonucunda oluşabilmektedir. Bunun yanında bazı kazalar sonucunda da diş kayıpları meydana gelmektedir. Bu nedenle kaybedilen dişlerin yerine, fonksiyonel ve estetik ihtiyacı karşılayacak protezler yapılmalıdır.
DİŞ PROTEZİNİN AMACI
Protezde, hastanın kaybolan fonksiyonları tekrar kazandırılmaya çalışılırken, aynı zamanda bozulan konuşmasının da düzeltilmesi ve estetik görünümün de hastayı memnun etmesi amaçlanmaktadır. Bu uygulamalarla büyük oranda kaybedilen ağız sağlığı düzeltilirken toplum içinde eksik ya da harap olmuş dişlerle yaşamak zorunda kalan bireylerin psikolojik açıdan da desteklenmesi sağlanır. Çünkü dişlerinde estetik problemi olan bireylerin konuşma ve gülme gibi fonksiyonları da bu bozukluktan etkilenirler. Bu da fonksiyonel bozuklukların yanı sıra, insanlarda kendine güven duygusunun zedelenmesine neden olabilir. Bu kişilere yapılan çeşitli protezlerin yaşam kalitesinin yükseltilmesini sağladığı bir gerçektir.
PROTEZ ÇEŞİTLERİ
1. Sabit Protezler (kron-köprü benzeri yapıştırmalı protezler)
2. Hareketli Protezler (total ya da bölümlü protezler)
3. implant üstü protezler (sabit veya hareketli)
SABİT PROTEZLER
Bu protezler ağızdaki dişlerden destek alınarak yapılmaktadır. Günümüzün gelişen teknolojisinde çok farklı sabit protez türleri bulunmaktadır.
1. Metal alt yapılı porselen kuronlar (Tek diş veya köprü) (Değerli metal, zirkonyum veya alaşımalt yapılı)
HAREKETLİ PROTEZLER
1. Total protezler (Hiç diş olmayan ağızlara uygulanmaktadır. İleriki yaşlarda kullanılır)
2. Parsiyel protezler (Kısmen dişsiz ağızlara uygulanmaktadır. Kroşe adı verilen, dişlerin üstüne gelen kancalar veya tırnaklar kullanılmaktadır)
3. Hasas tutuculu protezler (Yine kısmen dişsiz ağızlara uygulanan kancası olmayan metal destekli protezlerdir)
İMPLANT ÜSTÜ PROTEZLER
1. Sabit (bir ya da birden fazla dişe uygulanan porselen kronlar)
2. Hareketli (tamamen dişsiz ağızlara uygulanan total benzeri protezler)
PROTEZİN TEMİZLİĞİ
İster sabit ister hareketli olsun protez temizliğindeki ilk seçenek diş fırça ve diş ipi (veya arayüz fırçası) ile yapılan mekanik temizliktir.
Hareketli protezlerin temizlenmesi bir takım temizleme ajanları ve malzemeleri ile de yapılmaktadır. Su içerisine konan efervesan tablet vasıtasıyla protezler temizlenmektedir.Bunun yanında bölümlü hareketli protezler ağızdan çıkarılıp, ağızdaki mevcut dişler temizlendikten sonra protez de temizlenip yerine takılabilir.
Ayrıca arayüz fırçaları, diş ipleri gibi ürünlerle sabit yapılmış olan kaplamaların altlarında kalan diş eti bölümleride hekimin gösterdiği ve tavsiye ettiği şekilde temizlenmelidir. Protezlerin temizliğine dikkat edilmesi ağızdaki mevcut dişlerin sağlığı ve protez kullanım süresinin uzatılması açısından önemlidir